* Λαμπεντούζα, Φαρμακονήσι,
Σάμος: ο θάνατος γίνεται σχεδόν καθημερινός εφιάλτης για τους
μετανάστες στις θάλασσές μας. Πώς το σχολιάζετε, με βάση τη μακρά
ενασχόλησή σας, ως προς την ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και
μετανάστευσης;
"Όσοι νομίζουν ότι με ανελεύθερες
πολιτικές κατακτούμε
μια ασφαλή κοινωνία
πλανώνται."
Η ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης είναι μια πολιτική ολικού αρνητικού
αθροίσματος: προσπαθούμε να βουλώσουμε ένα κόσκινο που τρέχει νερό με τα
χέρια, με αποτέλεσμα να τα λερώνουμε με αίμα. Χρειαζόμαστε επιτακτικά
μια πολιτική μακριά από το δόγμα της Ε.Ε. «καταστολή και φύλαξη συνόρων
με κάθε κόστος».
Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει ξαναρχίσει τις βίαιες επαναπροωθήσεις, τα λεγόμενα push backs. Σε αυτές οφείλεται η δραματική αύξηση των θανάτων. Η μείωση του αριθμού των μεταναστών που μπαίνουν στη χώρα (εν μέρει προκύπτει από αυτό το «σφράγισμα», πρωτίστως όμως από την κρίση), ασφαλώς δεν μπορεί να αιτιολογεί αυτή τη βία. Όπως δεν μπορούν στο σωφρονιστικό σύστημα να δικαιολογηθούν επ' ουδενί τα βασανιστήρια, ακόμα κι αν αποδίδουν! Θέλουμε ριζική αλλαγή πολιτικής. Χρειαζόμαστε αμέσως σημεία στα οποία όσοι μπαίνουν στη χώρα να μπορούν να υποβάλλουν το αίτημά τους, είτε είναι άσυλο είτε άλλο. Είναι διεθνής υποχρέωση της χώρας από τη Συνθήκη της Γενεύης. Χρειαζόμαστε κέντρα πρώτης υποδοχής (και όχι βέβαια στρατόπεδα), που θα υποδέχονται τους ανθρώπους μόλις έρθουν. Και, συνολικότερα, σοβαρή διαπραγμάτευση με την Ε.Ε. για έναν δίκαιο καταμερισμό των ανθρώπων αυτών εντός της Ένωσης.
* Μένω στην έννοια της ασφάλειας και προχωράω στα καθ' ημάς. Πριν από καιρό γράφατε στην «Αυγή» ένα άρθρο που έλεγε «και ελευθερία και ασφάλεια». Τι σημαίνει αυτό το διπλό και;
Όσοι νομίζουν ότι με ανελεύθερες πολιτικές κατακτούμε μια ασφαλή κοινωνία πλανώνται. Η ασφάλεια είναι η μόνη κατάσταση, προκειμένου οι άνθρωποι να μπορούν να ασκήσουν την ελευθερία τους. Η ασφάλεια, όμως, δεν είναι μόνο πηλήκιο και γκλομπ??? έχει και μια βαθιά κοινωνική διάσταση, που ξεριζώνεται. Ασφάλεια είναι ό,τι προκύπτει από την άσκηση της κοινωνικής ευθύνης του κράτους ή της τοπικής αυτοδιοίκησης: ασφαλείς δρόμοι, βρεφοκομεία, νοσοκομεία, φροντίδα για τους τόπους και τους ανθρώπους. Παραδοσιακά, η Αριστερά είχε μια αμηχανία, καθώς έβλεπε την «ασφάλεια» αντιθετικά προς την «ελευθερία». Αφελώς λοιπόν διάλεγε την «ελευθερία», και η Δεξιά φερόταν ως ο αυθεντικός εκφραστής της «ασφάλειας». Κι όμως, εμείς είμαστε με την ασφάλεια, όχι εκείνοι που διαλύουν την ελευθερία μας. Είναι πολύ κρίσιμο να το καταλάβουμε και να το πούμε. Θεωρώ εξαιρετική την εκδήλωση που οργανώνει σήμερα το απόγευμα στα Προπύλαια η Ανοιχτή Πόλη. Και εκτιμώ ότι είναι η μόνη παράταξη στην Αθήνα που κινείται ακριβώς σε αυτήν την κατεύθυνση των δύο «και»: και ασφάλεια και ελευθερία.
* Πώς εκτιμάτε τη σημερινή κατάσταση ως προς αυτό το θέμα, στις πόλεις και κυρίως την Αθήνα;
Στην Αθήνα, αντί για μια τέτοια λογική θετικού αθροίσματος ασφάλειας και ελευθερίας, τα τελευταία χρόνια έχει εδραιωθεί, τόσο σε κεντρικό όσο και αυτοδιοικητικό επίπεδο, μια μονοδιάστατη λογική ασφάλειας που την εξισώνει με την καταστολή. Εμβληματική έκφραση αυτής της στρατηγικής, γενικότερα, είναι ο «Ξένιος Δίας»: Μπουζουριάζουμε τους ανθρώπους και επειδή αυτοί δεν φαίνονται στον δημόσιο χώρο, διότι κρατούνται, ενώ οι υπόλοιποι φοβούνται να κυκλοφορούν, νομίζουμε ότι έχουμε λύσει το θέμα. Είναι εγκληματικό, διότι εθίζει την κοινωνία στη λογική ότι κάποιοι πρέπει να κρατούνται επειδή είναι (και όχι επειδή έκαναν) κάτι. Αυτό παραπέμπει σε λογική στρατοπέδων συγκέντρωσης. Επιπλέον, είναι απολύτως αδιέξοδο, καθώς σε βάθος χρόνου δεν αλλάζει τίποτε. Η διαχείριση του μεταναστευτικού δεν προσφέρεται για εύκολες αναγνώσεις και λύσεις ένθεν και ένθεν. Πάντως, οι «λύσεις» για το μεταναστευτικό που διακονούν οι κυβερνώντες είναι αντίστοιχες με αυτές που προωθούνται γενικώς εσχάτως εναντίον όλων. Η εξοικείωση με τον ευτελισμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ζωής εξαπλώνεται από τους μετανάστες στους καθ' ημάς.
Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει ξαναρχίσει τις βίαιες επαναπροωθήσεις, τα λεγόμενα push backs. Σε αυτές οφείλεται η δραματική αύξηση των θανάτων. Η μείωση του αριθμού των μεταναστών που μπαίνουν στη χώρα (εν μέρει προκύπτει από αυτό το «σφράγισμα», πρωτίστως όμως από την κρίση), ασφαλώς δεν μπορεί να αιτιολογεί αυτή τη βία. Όπως δεν μπορούν στο σωφρονιστικό σύστημα να δικαιολογηθούν επ' ουδενί τα βασανιστήρια, ακόμα κι αν αποδίδουν! Θέλουμε ριζική αλλαγή πολιτικής. Χρειαζόμαστε αμέσως σημεία στα οποία όσοι μπαίνουν στη χώρα να μπορούν να υποβάλλουν το αίτημά τους, είτε είναι άσυλο είτε άλλο. Είναι διεθνής υποχρέωση της χώρας από τη Συνθήκη της Γενεύης. Χρειαζόμαστε κέντρα πρώτης υποδοχής (και όχι βέβαια στρατόπεδα), που θα υποδέχονται τους ανθρώπους μόλις έρθουν. Και, συνολικότερα, σοβαρή διαπραγμάτευση με την Ε.Ε. για έναν δίκαιο καταμερισμό των ανθρώπων αυτών εντός της Ένωσης.
* Μένω στην έννοια της ασφάλειας και προχωράω στα καθ' ημάς. Πριν από καιρό γράφατε στην «Αυγή» ένα άρθρο που έλεγε «και ελευθερία και ασφάλεια». Τι σημαίνει αυτό το διπλό και;
Όσοι νομίζουν ότι με ανελεύθερες πολιτικές κατακτούμε μια ασφαλή κοινωνία πλανώνται. Η ασφάλεια είναι η μόνη κατάσταση, προκειμένου οι άνθρωποι να μπορούν να ασκήσουν την ελευθερία τους. Η ασφάλεια, όμως, δεν είναι μόνο πηλήκιο και γκλομπ??? έχει και μια βαθιά κοινωνική διάσταση, που ξεριζώνεται. Ασφάλεια είναι ό,τι προκύπτει από την άσκηση της κοινωνικής ευθύνης του κράτους ή της τοπικής αυτοδιοίκησης: ασφαλείς δρόμοι, βρεφοκομεία, νοσοκομεία, φροντίδα για τους τόπους και τους ανθρώπους. Παραδοσιακά, η Αριστερά είχε μια αμηχανία, καθώς έβλεπε την «ασφάλεια» αντιθετικά προς την «ελευθερία». Αφελώς λοιπόν διάλεγε την «ελευθερία», και η Δεξιά φερόταν ως ο αυθεντικός εκφραστής της «ασφάλειας». Κι όμως, εμείς είμαστε με την ασφάλεια, όχι εκείνοι που διαλύουν την ελευθερία μας. Είναι πολύ κρίσιμο να το καταλάβουμε και να το πούμε. Θεωρώ εξαιρετική την εκδήλωση που οργανώνει σήμερα το απόγευμα στα Προπύλαια η Ανοιχτή Πόλη. Και εκτιμώ ότι είναι η μόνη παράταξη στην Αθήνα που κινείται ακριβώς σε αυτήν την κατεύθυνση των δύο «και»: και ασφάλεια και ελευθερία.
* Πώς εκτιμάτε τη σημερινή κατάσταση ως προς αυτό το θέμα, στις πόλεις και κυρίως την Αθήνα;
Στην Αθήνα, αντί για μια τέτοια λογική θετικού αθροίσματος ασφάλειας και ελευθερίας, τα τελευταία χρόνια έχει εδραιωθεί, τόσο σε κεντρικό όσο και αυτοδιοικητικό επίπεδο, μια μονοδιάστατη λογική ασφάλειας που την εξισώνει με την καταστολή. Εμβληματική έκφραση αυτής της στρατηγικής, γενικότερα, είναι ο «Ξένιος Δίας»: Μπουζουριάζουμε τους ανθρώπους και επειδή αυτοί δεν φαίνονται στον δημόσιο χώρο, διότι κρατούνται, ενώ οι υπόλοιποι φοβούνται να κυκλοφορούν, νομίζουμε ότι έχουμε λύσει το θέμα. Είναι εγκληματικό, διότι εθίζει την κοινωνία στη λογική ότι κάποιοι πρέπει να κρατούνται επειδή είναι (και όχι επειδή έκαναν) κάτι. Αυτό παραπέμπει σε λογική στρατοπέδων συγκέντρωσης. Επιπλέον, είναι απολύτως αδιέξοδο, καθώς σε βάθος χρόνου δεν αλλάζει τίποτε. Η διαχείριση του μεταναστευτικού δεν προσφέρεται για εύκολες αναγνώσεις και λύσεις ένθεν και ένθεν. Πάντως, οι «λύσεις» για το μεταναστευτικό που διακονούν οι κυβερνώντες είναι αντίστοιχες με αυτές που προωθούνται γενικώς εσχάτως εναντίον όλων. Η εξοικείωση με τον ευτελισμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ζωής εξαπλώνεται από τους μετανάστες στους καθ' ημάς.