Θα ξαναγίνει ο Ασωπός ποτάμι;
Χθες, Πέμπτη 15 Μάη, βρέθηκα στα Οινόφυτα σε μια συνάντηση για το
ζήτημα της ρύπανσης του Ασωπού. Η βιομηχανική ρύπανση στα Οινόφυτα, η
μετατροπή του Ασωπού σε αγωγό αποβλήτων και οι δραματικές επιπτώσεις
τους στη φύση και την υγεία των κατοίκων, αποτελούν εμβληματική συνέπεια
ενός μοντέλου ανάπτυξης που καταστρέφει το περιβάλλον, την κοινωνία και
τους ίδιους τους ανθρώπους ως βιολογικά όντα.
Η ομόφωνη καταδίκη της χώρας από την Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων του
Συμβουλίου της Ευρώπης, μετά από την προσφυγή που είχε καταθέσει η
Διεθνής Ομοσπονδία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου την οποία συνέταξε ο
φίλος Θηβαίος δικηγόρος και πρώην γγ. της Ελληνικής Ένωσης για τα
Δικαιώματα του Ανθρώπου, Γιάννης Κτιστάκις, αναδεικνύει το χάσμα που
χωρίζει αυτό το είδος ανάπτυξης από το πάλαι ποτέ ευρωπαϊκό κεκτημένο
δικαιωμάτων και κοινωνικής προστασίας.
Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων καταδίκασε ομόφωνα την Ελλάδα, δεχόμενη ότι το Ελληνικό κράτος απέτυχε να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την εξάλειψη, κατά το δυνατό, των αιτιών που προκαλούν βλάβη στην υγεία των κατοίκων και την αποφυγή, στο μέτρο του δυνατού, ασθενειών στην περιοχή της λεκάνης απορροής του Ασωπού ποταμού και κοντά στην βιομηχανική περιοχή των Οινοφύτων.
Η καθυστερημένη αναγνώριση εκ μέρους των Ελληνικών αρχών της σοβαρότητας της ανωτέρω ρύπανσης και των αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία του πληθυσμού, και η εξίσου καθυστερημένη ανάληψη κρατικών δράσεων για την αντιμετώπισή τους, επιδείνωσαν την κακή υγεία των κατοίκων και παρεμπόδισαν την πρόληψη των ασθενειών στην περιοχή.
Περισσότερο από ένα χρόνο τώρα, η κυβέρνηση αρνείται να συμμορφωθεί με την απόφαση της Επιτροπής και να λάβει, έστω και καθυστερημένα, τα κατάλληλα και αποτελεσματικά μέτρα για να προστατευθεί η υγεία των κατοίκων. Δεν είναι η μόνη φορά που συμβαίνει αυτό. Οι κυβερνώσες δυνάμεις, αγνοώντας συστηματικά τις διεθνείς υποχρεώσεις και δεσμεύσεις τους στον τομέα των δικαιωμάτων, οδηγούν σταθερά τη χώρα εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου, φέρνοντάς την στη θέση του διεθνούς παρία.
Τελικά όμως ας σκεφτούμε, ποιος είναι με την Ευρώπη τελικά; Αλλά και τι Ευρώπη θέλουμε κιόλας. Διότι Ευρώπη δεν είναι μόνο τα Μνημόνια, είναι και ένα στοιχειώδες κοινωνικό κεκτημένο. Αυτό που σήμερα η ίδια η Ευρώπη διαλύει. Εγκαλούμαστε τάχα, ότι θέλουμε τη χώρα εκτός – λέει – ευρωπαϊκής τροχιάς. Μήπως η ίδια η κυβέρνηση με το να αγνοεί τόσο επιδεικτικά τέτοιες αποφάσεις έχει αποφασίσει οριστικά να θέσει τη χώρα μας εκτός αυτού του κεκτημένου; Μήπως αυτό είναι τελικά η απόφαση του να είμαστε με την Ευρώπη; Να εξυπηρετούμε το χρέος που ολοένα αυξάνεται, να κάνουμε πλεονάσματα οδύνης και απλώς να αδιαφορούμε για όλα τα άλλα; Τέτοια Ευρώπη να μας λείπει λοιπόν.
Η καταστροφή του Ασωπού, δεν είναι ένα απλώς δυσάρεστο μεν, αλλά μεμονωμένο συμβάν. Ήταν, στην πραγματικότητα, το προανάκρουσμα, η «ταινία προσεχώς» για το μέλλον που επιφυλάσσεται στο περιβάλλον, τα δημόσια αγαθά και τα σχετικά δικαιώματα των πολιτών. Τα χρόνια του Μνημονίου, αλλεπάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις κατεδαφίζουν συστηματικά ό,τι θετικό είχε επιτευχθεί στο παρελθόν, όλες τις περιβαλλοντικές, χωροταξικές και πολεοδομικές ρυθμίσεις. Το περιβάλλον παύει να είναι δημόσιο αγαθό κοινής και ανεμπόδιστης χρήσης και παραδίδεται στην άξεστη βουλιμία ιδιωτικών συμφερόντων. Οι πολίτες παύουν να έχουν δικαιώματα, ακόμη και όταν πρόκειται για την προστασία της υγείας τους. Και φυσικά, κάποιοι από αυτούς, στις συνθήκες της κοινωνικής οδύνης και τρόμου που βιώνουν, ακόμη και την υγεία τη δικιά τους και των παιδιών τους εκθέτουν σε ανεπανόρθωτες βλάβες προκειμένου η βιομηχανική παραγωγή να συνεχίσει απτόητη αυτό το έργο της καταστροφής. Αρκεί βέβαια να δίνει δουλειές…
Και η ρύπανση συνεχίζεται αμείωτα, όπως αποδεικνύουν μετρήσεις ακόμη και από κρατικές υπηρεσίες: 10.000 μικρογραμμάρια ανά λίτρο εξασθενούς χρωμίου στα δέκα – είκοσι μέτρα υπεδάφους στα Οινόφυτα, 50 χιλιόμετρα από την Αθήνα… Οι αγροτικές καλλιέργειες της Βοιωτίας πλέον δύσκολα πασχίζουν να αποδείξουν ότι πληρούν προϋποθέσεις δημόσιας υγείας. Οι αγρότες είναι ανήσυχοι καθώς τους φοβίζει περισσότερο η εμπορική απαξίωση των προϊόντων τους, παρά η μόλυνσή τους. Κι αυτό είναι το πιο δύσκολο στην ιστορία. Διότι οι αγρότες αντί να εξεγείρονται με αυτούς που προκαλούν τη ρύπανση, θυμώνουν με αυτούς που την αποκαλύπτουν.
Ένα τμήμα της κοινωνίας αντιδρά. Παλεύει. Παλεύει να σταθεί και να πείσει. Το αποδεικνύει, το κίνημα που αναπτύχθηκε όλα αυτά τα χρόνια στην περιοχή, με την καθοριστική, εμβληματική επίσης, συμβολή του παπα-Γιάννη Οικονομίδη. Σεβασμός.
Θα ξαναγίνει ο Ασωπός ποτάμι; Δεν είναι στο χέρι της φύσης. Στο χέρι το δικό μας είναι. Της κοινωνίας.
* O Δημήτρης Χριστόπουλος, αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, υποψήφιος Ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ
http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/tha-ksanaginei-o-asopos-potami
Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων καταδίκασε ομόφωνα την Ελλάδα, δεχόμενη ότι το Ελληνικό κράτος απέτυχε να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την εξάλειψη, κατά το δυνατό, των αιτιών που προκαλούν βλάβη στην υγεία των κατοίκων και την αποφυγή, στο μέτρο του δυνατού, ασθενειών στην περιοχή της λεκάνης απορροής του Ασωπού ποταμού και κοντά στην βιομηχανική περιοχή των Οινοφύτων.
Η καθυστερημένη αναγνώριση εκ μέρους των Ελληνικών αρχών της σοβαρότητας της ανωτέρω ρύπανσης και των αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία του πληθυσμού, και η εξίσου καθυστερημένη ανάληψη κρατικών δράσεων για την αντιμετώπισή τους, επιδείνωσαν την κακή υγεία των κατοίκων και παρεμπόδισαν την πρόληψη των ασθενειών στην περιοχή.
Περισσότερο από ένα χρόνο τώρα, η κυβέρνηση αρνείται να συμμορφωθεί με την απόφαση της Επιτροπής και να λάβει, έστω και καθυστερημένα, τα κατάλληλα και αποτελεσματικά μέτρα για να προστατευθεί η υγεία των κατοίκων. Δεν είναι η μόνη φορά που συμβαίνει αυτό. Οι κυβερνώσες δυνάμεις, αγνοώντας συστηματικά τις διεθνείς υποχρεώσεις και δεσμεύσεις τους στον τομέα των δικαιωμάτων, οδηγούν σταθερά τη χώρα εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου, φέρνοντάς την στη θέση του διεθνούς παρία.
Τελικά όμως ας σκεφτούμε, ποιος είναι με την Ευρώπη τελικά; Αλλά και τι Ευρώπη θέλουμε κιόλας. Διότι Ευρώπη δεν είναι μόνο τα Μνημόνια, είναι και ένα στοιχειώδες κοινωνικό κεκτημένο. Αυτό που σήμερα η ίδια η Ευρώπη διαλύει. Εγκαλούμαστε τάχα, ότι θέλουμε τη χώρα εκτός – λέει – ευρωπαϊκής τροχιάς. Μήπως η ίδια η κυβέρνηση με το να αγνοεί τόσο επιδεικτικά τέτοιες αποφάσεις έχει αποφασίσει οριστικά να θέσει τη χώρα μας εκτός αυτού του κεκτημένου; Μήπως αυτό είναι τελικά η απόφαση του να είμαστε με την Ευρώπη; Να εξυπηρετούμε το χρέος που ολοένα αυξάνεται, να κάνουμε πλεονάσματα οδύνης και απλώς να αδιαφορούμε για όλα τα άλλα; Τέτοια Ευρώπη να μας λείπει λοιπόν.
Η καταστροφή του Ασωπού, δεν είναι ένα απλώς δυσάρεστο μεν, αλλά μεμονωμένο συμβάν. Ήταν, στην πραγματικότητα, το προανάκρουσμα, η «ταινία προσεχώς» για το μέλλον που επιφυλάσσεται στο περιβάλλον, τα δημόσια αγαθά και τα σχετικά δικαιώματα των πολιτών. Τα χρόνια του Μνημονίου, αλλεπάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις κατεδαφίζουν συστηματικά ό,τι θετικό είχε επιτευχθεί στο παρελθόν, όλες τις περιβαλλοντικές, χωροταξικές και πολεοδομικές ρυθμίσεις. Το περιβάλλον παύει να είναι δημόσιο αγαθό κοινής και ανεμπόδιστης χρήσης και παραδίδεται στην άξεστη βουλιμία ιδιωτικών συμφερόντων. Οι πολίτες παύουν να έχουν δικαιώματα, ακόμη και όταν πρόκειται για την προστασία της υγείας τους. Και φυσικά, κάποιοι από αυτούς, στις συνθήκες της κοινωνικής οδύνης και τρόμου που βιώνουν, ακόμη και την υγεία τη δικιά τους και των παιδιών τους εκθέτουν σε ανεπανόρθωτες βλάβες προκειμένου η βιομηχανική παραγωγή να συνεχίσει απτόητη αυτό το έργο της καταστροφής. Αρκεί βέβαια να δίνει δουλειές…
Και η ρύπανση συνεχίζεται αμείωτα, όπως αποδεικνύουν μετρήσεις ακόμη και από κρατικές υπηρεσίες: 10.000 μικρογραμμάρια ανά λίτρο εξασθενούς χρωμίου στα δέκα – είκοσι μέτρα υπεδάφους στα Οινόφυτα, 50 χιλιόμετρα από την Αθήνα… Οι αγροτικές καλλιέργειες της Βοιωτίας πλέον δύσκολα πασχίζουν να αποδείξουν ότι πληρούν προϋποθέσεις δημόσιας υγείας. Οι αγρότες είναι ανήσυχοι καθώς τους φοβίζει περισσότερο η εμπορική απαξίωση των προϊόντων τους, παρά η μόλυνσή τους. Κι αυτό είναι το πιο δύσκολο στην ιστορία. Διότι οι αγρότες αντί να εξεγείρονται με αυτούς που προκαλούν τη ρύπανση, θυμώνουν με αυτούς που την αποκαλύπτουν.
Ένα τμήμα της κοινωνίας αντιδρά. Παλεύει. Παλεύει να σταθεί και να πείσει. Το αποδεικνύει, το κίνημα που αναπτύχθηκε όλα αυτά τα χρόνια στην περιοχή, με την καθοριστική, εμβληματική επίσης, συμβολή του παπα-Γιάννη Οικονομίδη. Σεβασμός.
Θα ξαναγίνει ο Ασωπός ποτάμι; Δεν είναι στο χέρι της φύσης. Στο χέρι το δικό μας είναι. Της κοινωνίας.
* O Δημήτρης Χριστόπουλος, αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, υποψήφιος Ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ
http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/tha-ksanaginei-o-asopos-potami