Ο έντιμος αγώνας και η πονηρή αναβολή
αντιπρόεδρο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και υποψήφιο ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑΤο βράδυ της Δευτέρας 5 Μαΐου βρέθηκα στο αμφιθέατρο του 9,84 στο Γκάζι σε ένα έξοχο πάνελ που διοργανώθηκε από το Athens Pride και η Colour Youth - Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας υπό τον γενικό τίτλο «Εσύ θα ψηφίσεις για τα δικαιώματα σου;».
Στο πάνελ αυτό είχαν κληθεί υποψήφιοι ευρωβουλευτές από όλα τα κόμματα για να απαντήσουν σε απαιτητικές ερωτήσεις ενός εύλογα ανήσυχου κοινού. Έλειπαν εκπρόσωποι της ΝΔ, των ΑΝ.ΕΛ. και φυσικά της Χρυσής Αυγής που δεν κλήθηκε.
Είναι, πιστεύω, πολύ ανησυχητικό ότι η ελληνική Δεξιά –μνημονιακή και αντιμνημονιακή– δεν μπορεί το 2014 να συζητήσει ανοιχτά για τα δικαιώματα των ανθρώπων αυτών. Τέλος πάντων... Πολύ δυσάρεστο για εμάς και για την ίδια. Στη συζήτηση αυτή, βρέθηκα υπό την ιδιότητα του υποψηφίου ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ και ειλικρινά θέλω να πω ότι μου έκανε εξαιρετική εντύπωση η σοβαρότητα, η πειθαρχία και ο επαγγελματισμός των διοργανωτών. Γι' αυτό και τους συγχαίρω. Διότι παλεύουν όσο πιο έντιμα γίνεται, για τα αυτονόητα. Γιατί, σε τελευταία ανάλυση, τίποτε δεν είναι αυτονόητο...
H σύγχρονη ελληνική ομοφοβία, όταν δεν απαξιώνει με επιθετικό τρόπο τη σχετική συζήτηση περί δικαιωμάτων των LGBTQ, κάνει μια πονηρή μετάθεση. Εναποθέτει το πρόβλημα στην «κοινωνία (που) δεν είναι έτοιμη» να αποδεχθεί τα απαραίτητα βήματα. Επ' αυτού θέλω να πω δύο πράγματα: Πρώτον, ότι όταν κάποιος λέει ότι «η κοινωνία δεν είναι έτοιμη», ουσιαστικά μας λέει ότι αυτός δεν είναι έτοιμος και απλώς μεταθέτει σε τρίτους την «ανετοιμότητά» του. Δεύτερον, το ότι πιθανώς μια κοινωνία ακόμη δεν είναι έτοιμη, δεν είναι λόγος κάποιοι άνθρωποι να μην έχουν στοιχειώδη δικαιώματα. Κοινώς, η ετοιμότητα της κοινωνίας με την αξιοπρέπεια των ανθρώπων δεν είναι συμψηφίσιμα μεγέθη. Τόσο απλά.
Θα πω με συντομία ποιοι είναι, κατά την άποψή μου, οι πυλώνες των αναγκαίων αλλαγών που πρέπει να επέλθουν στην έννομη τάξη, σχετικά με τα LGBTI δικαιώματα.
1. Στο πεδίο του αστικού δικαίου, ζητούμενη είναι μια νέα μορφή οικογενείας. Αυτονόητη είναι εδώ η υιοθέτηση ενός συμφώνου συμβίωσης που να αφορά όλους τους ανθρώπους -και όχι η τρύπα στο νερό που οδήγησε με αναμενόμενη μαθηματική ακρίβεια στην τελευταία καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Απαραίτητη, τέλος, είναι η ρύθμιση δικαιώματος πολιτικού γάμου και στα ομόφυλα ζευγάρια, η οποία, με τη σειρά της, μπορεί να ανοίξει το δρόμο για τη δυνατότητα υιοθεσίας από αυτά. Είναι απολύτως αδιαμφισβήτητο ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός ενός ανθρώπου δεν τέμνεται πουθενά με τις αρετές του ως γονέα. Στο επιχείρημα ότι τα παιδιά ομοφυλόφιλων θα «στιγματιστούν» κοινωνικά, απαντώ ότι τα ίδια μου λέγανε πριν δεκαπέντε χρόνια για τα παιδιά μου που δεν βαπτίστηκαν. Το επιχείρημα, λοιπόν, δεν απαντά στο ερώτημα. Νομιμοποιεί και διαιωνίζει την κοινωνική προκατάληψη για τους ομοφυλόφιλους και τα ομόφυλα ζευγάρια.
2. Στο πεδίο του ποινικού δικαίου, έχουμε διπλή δουλειά: την απαλλαγή του από αναχρονιστικές διατάξεις που εισάγουν απολύτως απαρχαιωμένες δυσμενείς διακρίσεις, όπως κατεξοχήν το άρθρο 347 του Ποινικού Κώδικα που διαφοροποιεί το όριο ηλικίας για τις (αντρικές πάντα) ομοφυλόφιλες σχέσεις από το όριο ηλικίας που ισχύει για τις ετεροφυλόφιλες σχέσεις. Η δεύτερη δουλειά που έχουμε είναι να διασφαλίσουμε, όταν με το καλό έρθει ο αντιρατσιστικός νόμος που καταδικάζει την ρητορική του μίσους, να περιλαμβάνεται αμετάκλητα ο σεξουαλικός προσανατολισμός και η ταυτότητα φύλου, στις αιτίες διακρίσεων.
3. Στο πεδίο του διοικητικού δικαίου, πρέπει να εξασφαλιστεί η δυνατότητα αλλαγής εγγραφής στα δημοτολόγια, χωρίς εγχείρηση αλλαγής φύλου, σε διεμφυλικά πρόσωπα με ταυτόχρονη μέριμνα για μια διοικητική διαδικασία που θα εξασφαλίζει τη δημόσια τάξη χωρίς να ευτελίζει την προσωπικότητα των ενδιαφερομένων, όπως σήμερα. Η ψυχολογική υποστήριξη και τεκμηρίωση εδώ είναι απολύτως αναγκαίες. Τα διεμφυλικά άτομα αντιμετωπίζουν φοβερά προβλήματα στην καθημερινή τους ζωή, καθώς αντιμετωπίζονται με προκατάληψη και παράνομη απόρριψη, αλλά και με αφόρητη βία (σωματική, λεκτική και ψυχολογική), μείζον τμήμα της οποίας ούτε καν καταγγέλλεται, καθώς οι άνθρωποι αδυνατούν ακόμη και στις αρχές να προσφύγουν υπό τον φόβο ότι θα αντιμετωπίσουν τα ίδια.
Όσο όμως κι αν τα νομικά βήματα είναι επιβεβλημένα, δεν είναι ικανά. Εδώ χρειάζεται πολυδιάστατη δουλειά σε μια κοινωνία όπου η άγνοια, η δεισιδαιμονία και η ρατσιστική βία ακόμη κυριαρχούν. Εκπαιδευτική δουλειά, πολιτική δουλειά, αλλά και κάθε είδους κινητοποίηση που φέρνει αντιμέτωπη την κοινωνία με τα θέματά της. Με τον καθρέφτη της. Αυτή τη δουλειά την οφείλουμε. Όσο κι αν η Αριστερά δεν είναι, ως πολιτικός χώρος, απαλλαγμένη από τον κοινωνικό συντηρητισμό, τον σεξισμό και την ομοφοβία που βασιλεύει εκτός της, στην ελληνική κοινωνία, πιστεύω πως είναι, σε τελευταία ανάλυση, ο προνομιακός χώρος για την επεξεργασία θέσεων και προτάσεων στην κατεύθυνση των αλλαγών αυτών. Το έχει κάνει και ιστορικά, από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, αλλά και πιο πρόσφατα: το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ έχει ψηφίσει υπέρ του γάμου ομόφυλων ζευγαριών ενώ πρόσφατα η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο νόμου για τη πολλαπλή διεύρυνση του συμφώνου συμβίωσης και σε ομόφυλα ζευγάρια, την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά να κάνει το στοιχειώδες: να εφαρμόσει τη σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου...
Υπό την έννοια αυτή, σε τελευταία ανάλυση, η Αριστερά είναι ο προνομιακός χώρος για την επεξεργασία θέσεων και προτάσεων στην κατεύθυνση των αλλαγών αυτών. Νομίζω ότι με τις απαραίτητες συμμαχίες σε όλους τους χώρους που διάκεινται θετικά στον αγώνα τούτο, μόνο η Αριστερά έχει τον κρίσιμο πολιτικό όγκο να κάνει τη διαφορά και να ανατρέψει τους παρόντες συσχετισμούς.
Διότι είναι ένας έντιμος αγώνας.