Τελικά «εκτός» ή «εντός συνταγματικού τόξου»;
ΤΑ ΛΕΡΩΜΕΝΑ, Τ’ ΑΠΛΥΤΑ, ΤΑ ΠΑΡΑΞΕΠΛΥΜΕΝΑ
Υπάρχουν μερικά παραγωγικά διλήμματα, υπό την έννοια ότι παρέχουν εναλλακτικές, και υπάρχουν ψεύτικα ή αδιέξοδα διλήμματα τα οποία ουσιαστικά μόνο κατ’ επίφαση μπορούν να θεωρούνται τέτοια.Πρώτον: Χρεοκοπία ή ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση; Αυτό είναι ένα παραγωγικό δίλλημα, στο οποίο και οι δύο απαντήσεις είναι ανθρώπινες. Μπορεί ένας να πει ότι «προκειμένου να μη χρεοκοπήσει η Ελλάδα θα ανεχθώ και τον Άδωνι υφυπουργό». Άλλος –πιο ιδεολόγος, ας τον λέγαμε– θα απαντούσε «χρεοκοπία, διότι η ένδεια αντέχεται, το άλλο όχι». Ας κρατήσει ο καθένας ό,τι επιθυμεί. Πάντως, το βέβαιον είναι ότι υπάρχει δίλημμα, καθώς υπάρχουν επιλογές.
Το δεύτερο, λογικό επακόλουθο του προηγουμένου: η περίπτωση να αποφασίσουμε να υποστούμε το ΛΑΟΣ στη κυβέρνηση για να γλιτώσουμε τη χρεοκοπία είναι να ξέρουμε τουλάχιστον ότι η συμμετοχή του είναι αναγκαία, προκειμένου να εξασφαλιστούν κάποιες κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες απαραίτητες για την ψήφιση επαχθών πλην όμως αναγκαίων μέτρων που θα κρατήσουν τη χώρα στο ευρώ κλπ. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι έτσι. Το ΛΑΟΣ δεν μπήκε στην κυβέρνηση επειδή χρειαζόταν οι ψήφοι για να περάσουν επαχθή μέτρα, διότι τα μέτρα αυτά θα περνούσαν ούτως ή άλλως διά του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ μαζί. Άρα, εδώ έχουμε ένα ψεύτικο δίλημμα, το οποίο μόνο καταχρηστικά μπορεί να χρησιμοποιήσει τον διαζευκτικό φθόγγο «ή». Αυτή είναι πανευρωπαϊκή ελληνική πρωτοτυπία, που ξεπερνά σε φαντασία κάθε προηγούμενο συμμετοχής ακροδεξιάς σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Επαναλαμβάνω: άλλης τάξης το ζήτημα «αποδέχομαι την ακροδεξιά να συγκυβερνήσει διότι έχω ανάγκη την ψήφο της» και άλλης τάξης το «υποδέχομαι την ακροδεξιά να συγκυβερνήσει, διότι έτσι είμαστε όλοι μαζί». Στη πρώτη περίπτωση, την αντιμετωπίζω ως αναγκαίο (κακό), στη δεύτερη ως επιθυμητό. Άρα, δεν συζητάμε για δίλημμα.
Τρίτον και τελευταίο ερώτημα, κυκλικά επανερχόμενο στο πρώτο, αλλά ανεξάρτητο από την απάντηση που δώσαμε σε αυτό: υπάρχει η παραμικρή ένδειξη ότι θα αποφύγουμε τη χρεοκοπία αν έχουμε το ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση; Δυσκολεύομαι να σκεφτώ πώς είναι δυνατό κάποιοι να πιστεύουν πως η παρουσία τεσσάρων στελεχών του κόμματος αυτού θα κάνει τη διαφορά. Άρα, πολύ φοβάμαι πως επί του αρχικού ερωτήματος, πάμε για το απόλυτο αρνητικό άθροισμα: και ΛΑΟΣ στην εξουσία και δημοσιονομική χρεοκοπία. Η απόλυτη δηλαδή πτώχευση…
Το άθροισμα αυτό θα μετριαστεί κάπως στην πράξη με τον γνωστό δοκιμασμένο τρόπο στα ευρωπαϊκά χρονικά. Ο εξαγνισμός της ακροδεξιάς διά της κυβερνήσεως πάντα συνοδεύεται από τον εκφυλισμό της διά της εξουσίας, και από αυτόν τον κανόνα κανένα ακροδεξιό κόμμα δεν κατάφερε να γλιτώσει. Κάθε φορά που αναλάμβανε πόστο ευθύνης, δεν μπορούσε να κρύψει τη γύμνια του. Εξάλλου, ας καλοσκεφτούμε τι είναι αυτό που κάνει πιο ισχυρό το ΛΑΟΣ: το ότι επέβαλε στην πειθήνια κυβέρνηση να διώξει την Θ. Δραγώνα ή ότι θα κυβερνά «εθνικά υπερήφανο», εκτελώντας τις εντολές της Τρόικας;
Με αφορμή την υπόθεση Δραγώνα και το ζήτημα της ιθαγένειας των μεταναστών, ο Νίκος Αλιβιζάτος κατέληγε ένα ωραίο άρθρο του στην Καθημερινή (3.1.2010): «Μήπως ήρθε η ώρα να συγκροτηθεί και στη χώρα μας ένα “συνταγματικό τόξο” για την Ελλάδα του αύριο, για την Ελλάδα του κράτους δικαίου, στην υπό διαμόρφωση ενωμένη Ευρώπη». Λίγους μήνες αργότερα, σ’ ένα ηθικοπλαστικό κείμενο με τον τίτλο «Τολμήστε», 32 διανοούμενοι (μεταξύ των οποίων και ο συγγραφέας του προηγούμενου) καλούν «όλους να αλλάξουν νοοτροπία, να παραμερίσουν τις ιδιοτέλειες, τις προσχηματικές αντιμαχίες, εσωκομματικές και εξωκομματικές, τους υπολογισμούς, τους συμψηφισμούς, καθώς και τις αγκυλωμένες στο παρελθόν ιδεολογικές και πολιτικές περιχαρακώσεις και να αναλάβουν επιτέλους στο ακέραιο τις ευθύνες τους».
Δεν ξέρω τι να υποθέσω εκ του αποτελέσματος… Μήπως ότι το «τολμήστε» απευθυνόταν και στους «εκτός συνταγματικού τόξου», ή μήπως ήταν μια παραίνεση προς τους υπολοίπους να τολμήσουν να συνεργαστούν και με τους «εκτός συνταγματικού τόξου». Αλλά, όμως, τότε, τι το θέλουμε αυτό το έρμο το τόξο;