Δ. Χριστόπουλος: «Στο ρίσκο της κρίσης – Στρατηγικές της Αριστεράς των δικαιωμάτων»
14/02/2014
Το βιβλίο του Δημήτρη
Χριστόπουλου «Στο ρίσκο της κρίσης – Στρατηγικές της Αριστεράς των
δικαιωμάτων» διατυπώνει δύο αγωνίες προκαλώντας πολύ συγκεκριμένη
πολιτική συζήτηση. Η πρώτη αγωνία είναι πώς η αριστερά θα κερδίσει την
επόμενη εκλογική αναμέτρηση και η δεύτερη είναι πώς δεν θα καταρρεύσει
ασκώντας εξουσία. `Ηδη η ορολογία προδίδει την τακτική που ο
Χριστόπουλος θέτει στην υπηρεσία της στρατηγικής του αγωνίας. Μιλά για
την Αριστερά και όχι για τον ΣΥΡΙΖΑ μόλο που δεν κρύβει τη συμπόρευσή
του μ` αυτόν. Συστήνει δηλαδή χωρίς περιστροφές πολιτικές ευρύτερων
συμμαχιών τόσο για το πριν όσο και για το μετά.
Η συζήτηση είναι τολμηρή. Δύο «δύσκολες» για την αριστερά έννοιες, οι μεταρρυθμίσεις και η ασφάλεια, με θάρρος τοποθετούνται στην καρδιά της αριστερής ατζέντας, χωρίς εύκολα διαδικαστικά ευχολόγια περί διαλόγου. Αντίθετα προτείνονται σημεία συμβιβασμού και συμπόρευσης.
Στέκομαι στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων, στο οποίο ο συγγραφέας εισάγει δύο θέσεις. Η πρώτη είναι ο διαχωρισμός του δικαιώματος από το κεκτημένο. Είναι άλλο η δυναμική του δικαιώματος, δηλαδή η διαρκής διεκδίκηση ενός ενιαίου χώρου ελευθερίας, συμμετοχής και αλληλεγγύης, και άλλο η στατικότητα της κτήσης και η βαρβαρότητα της κατάκτησης.
Ο διαχωρισμός αυτός δεν περιορίζεται σε ρητορική και μια άλλη αισθητική εκφοράς του πολιτικού λόγου. Αντίθετα οδηγεί το συγγραφέα στη σαφή πολιτική εκτίμηση ότι πρέπει να αναζητηθεί το περιεχόμενο της νέας μεταμνημονιακής λιτότητας κλείνοντας το μάτι στον Μάνο Ματσαγγάνη, ο οποίος ήδη εισηγείται την έννοια της δίκαιης λιτότητας. Η πρότασή του είναι εξίσου σαφής. Με γνώμονα την αλληλεγγύη των αδύναμων, θα θυσιαστούν κεκτημένα για να εξασφαλιστεί το ισοδύναμο σε δικαιώματα. Ο Χριστόπουλος γνωρίζει ότι μόνο μια τέτοια αναδιανομή νομιμοποιεί και δικαιώνει τη υπεράσπιση κοινωνικών δικαιωμάτων και την υπεράσπιση του πλούτου που πρέπει να παραμείνει στη δημόσια κυριότητα, αλλά συγχρόνως πρέπει και να αφαιρεθεί από την ιδιοτελή επ` αυτού νομή του απαξιωμένου πολιτικού και συνδικαλιστικού προσωπικού.
Η δεύτερη θέση είναι εξίσου προκλητική. Υποστηρίζει ότι πρέπει να αναζητήσουμε το περιεχόμενου ενός κρίσιμου 20% που διαστρέφει τη μεταρρυθμιστική πορεία της χώρας και που ακόμη και ορθές επί της αρχής πολιτικές τις καταντά εξουθενωτικές για τους πολίτες και αναποτελεσματικές για τη διοίκηση. Ο Χριστόπουλος αποδίδει τη διαστροφή σε ένα νεοφιλελεύθερο ισοπεδωτικό σχέδιο. Δεν συμμερίζομαι πλήρως ούτε την ένταση ούτε το περιεχόμενο αυτής της θέσης. Κατά τη γνώμη μου, η διαστρέβλωση οφείλεται, σε όχι ευκαταφρόνητο βαθμό, στο πελατειακό βάρος και τη διαφθορά που φέρει ένα πολιτικό προσωπικό, το οποίο καλείται να μεταρρυθμίσει κάτι που το ίδιο έφτιαξε και εντός του οποίου εξετράφη. Αυτή η εγγενής ανικανότητα είναι η αιτία των οριζόντιων μέτρων, με τα οποία τελειώνει διαδικαστικά και απαξιώνεται ουσιαστικά κάθε μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
Σημειώνω ότι ο περί μεταρρυθμίσεων λόγος του Χριστόπουλου βρίσκεται σε απόλυτη συνέπεια με όσα υποστηρίζει για τη θεσμική στάση της αριστεράς έναντι του ισχύοντος συντάγματος. Αν και σπάνια αυτοσυστήνεται ως νομικός, υπηρετεί την ημέτερη επιστημονική παράδοση του συνταγματικού δικαίου προτάσσοντας, ως γνήσιος μαθητής της σχολής Μάνεση, την υπεράσπιση του ισχύοντος συντάγματος τόσο έναντι της παραβίασής του από την κυβερνητική πολιτική όσο και έναντι της εξ αριστερών απαξίωσής του, που περιέχεται στο δήθεν επαναστατικό αίτημα για ένα νέο σύνταγμα. Εύστοχα αποκαλεί το τελευταίο, ιδίως υπό τις διατυπώσεις του καθηγητή Κατρούγκαλου, «συνταγματικό βερμπαλισμό». Συμφωνώντας, προσθέτω μόνο ότι, μαζί με τον τρέχοντα βερμπαλισμό (και δικαστικό ακτιβισμό), αξίζει να ξαναδούμε κριτικά τη συνταγματική νομολογία της εποχής των παχέων αγελάδων, όταν τα στοιχειώδη της κοινωνικής αλληλεγγύης (ΛΑΦΚΑ, πλαφόν στα εφάπαξ κλπ -όλα θεσμικές πρωτοβουλίες της επάρατης για το Χριστόπουλο κεντροαριστεράς) κρίνονταν αντισυνταγματικά.
Κλείνω με ό,τι συνήθως προλογίζει ένα βιβλίο. Το «Ρίσκο» συμπυκνώνει τις αρετές της πολιτικής δράσης του συγγραφέα του, όπως την έχουμε γνωρίσει στην Ελληνική `Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, στην εκλογική μάχη του Γιώργου Καμίνη και στην κίνηση για την Υπεράσπιση της Κοινωνίας και της Δημοκρατίας. Είναι μια δράση που ξέρει να ενώνει και όχι να συγκολλά, να βρίσκει τους κοινούς τόπους αλλά και να στρατεύει στην κοινή προσπάθεια, να μετουσιώνει τις ιδέες σε υλοποιήσιμους στόχους και να μην περιφρονεί τις μικρές νίκες γιατί τις εντάσσει σε συνολικό σχέδιο. Με άλλα λόγια, το βιβλίο θα δικαιωθεί στην πολιτική πράξη, δηλαδή στο next της ανάγνωσης level του πολιτικού παιγνίου. Ας ελπίσουμε εκεί να έχουμε και τα τυχερά μας.
http://www.metarithmisi.gr/el/readText.asp?textID=27267&sw=1366
Η συζήτηση είναι τολμηρή. Δύο «δύσκολες» για την αριστερά έννοιες, οι μεταρρυθμίσεις και η ασφάλεια, με θάρρος τοποθετούνται στην καρδιά της αριστερής ατζέντας, χωρίς εύκολα διαδικαστικά ευχολόγια περί διαλόγου. Αντίθετα προτείνονται σημεία συμβιβασμού και συμπόρευσης.
Στέκομαι στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων, στο οποίο ο συγγραφέας εισάγει δύο θέσεις. Η πρώτη είναι ο διαχωρισμός του δικαιώματος από το κεκτημένο. Είναι άλλο η δυναμική του δικαιώματος, δηλαδή η διαρκής διεκδίκηση ενός ενιαίου χώρου ελευθερίας, συμμετοχής και αλληλεγγύης, και άλλο η στατικότητα της κτήσης και η βαρβαρότητα της κατάκτησης.
Ο διαχωρισμός αυτός δεν περιορίζεται σε ρητορική και μια άλλη αισθητική εκφοράς του πολιτικού λόγου. Αντίθετα οδηγεί το συγγραφέα στη σαφή πολιτική εκτίμηση ότι πρέπει να αναζητηθεί το περιεχόμενο της νέας μεταμνημονιακής λιτότητας κλείνοντας το μάτι στον Μάνο Ματσαγγάνη, ο οποίος ήδη εισηγείται την έννοια της δίκαιης λιτότητας. Η πρότασή του είναι εξίσου σαφής. Με γνώμονα την αλληλεγγύη των αδύναμων, θα θυσιαστούν κεκτημένα για να εξασφαλιστεί το ισοδύναμο σε δικαιώματα. Ο Χριστόπουλος γνωρίζει ότι μόνο μια τέτοια αναδιανομή νομιμοποιεί και δικαιώνει τη υπεράσπιση κοινωνικών δικαιωμάτων και την υπεράσπιση του πλούτου που πρέπει να παραμείνει στη δημόσια κυριότητα, αλλά συγχρόνως πρέπει και να αφαιρεθεί από την ιδιοτελή επ` αυτού νομή του απαξιωμένου πολιτικού και συνδικαλιστικού προσωπικού.
Η δεύτερη θέση είναι εξίσου προκλητική. Υποστηρίζει ότι πρέπει να αναζητήσουμε το περιεχόμενου ενός κρίσιμου 20% που διαστρέφει τη μεταρρυθμιστική πορεία της χώρας και που ακόμη και ορθές επί της αρχής πολιτικές τις καταντά εξουθενωτικές για τους πολίτες και αναποτελεσματικές για τη διοίκηση. Ο Χριστόπουλος αποδίδει τη διαστροφή σε ένα νεοφιλελεύθερο ισοπεδωτικό σχέδιο. Δεν συμμερίζομαι πλήρως ούτε την ένταση ούτε το περιεχόμενο αυτής της θέσης. Κατά τη γνώμη μου, η διαστρέβλωση οφείλεται, σε όχι ευκαταφρόνητο βαθμό, στο πελατειακό βάρος και τη διαφθορά που φέρει ένα πολιτικό προσωπικό, το οποίο καλείται να μεταρρυθμίσει κάτι που το ίδιο έφτιαξε και εντός του οποίου εξετράφη. Αυτή η εγγενής ανικανότητα είναι η αιτία των οριζόντιων μέτρων, με τα οποία τελειώνει διαδικαστικά και απαξιώνεται ουσιαστικά κάθε μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
Σημειώνω ότι ο περί μεταρρυθμίσεων λόγος του Χριστόπουλου βρίσκεται σε απόλυτη συνέπεια με όσα υποστηρίζει για τη θεσμική στάση της αριστεράς έναντι του ισχύοντος συντάγματος. Αν και σπάνια αυτοσυστήνεται ως νομικός, υπηρετεί την ημέτερη επιστημονική παράδοση του συνταγματικού δικαίου προτάσσοντας, ως γνήσιος μαθητής της σχολής Μάνεση, την υπεράσπιση του ισχύοντος συντάγματος τόσο έναντι της παραβίασής του από την κυβερνητική πολιτική όσο και έναντι της εξ αριστερών απαξίωσής του, που περιέχεται στο δήθεν επαναστατικό αίτημα για ένα νέο σύνταγμα. Εύστοχα αποκαλεί το τελευταίο, ιδίως υπό τις διατυπώσεις του καθηγητή Κατρούγκαλου, «συνταγματικό βερμπαλισμό». Συμφωνώντας, προσθέτω μόνο ότι, μαζί με τον τρέχοντα βερμπαλισμό (και δικαστικό ακτιβισμό), αξίζει να ξαναδούμε κριτικά τη συνταγματική νομολογία της εποχής των παχέων αγελάδων, όταν τα στοιχειώδη της κοινωνικής αλληλεγγύης (ΛΑΦΚΑ, πλαφόν στα εφάπαξ κλπ -όλα θεσμικές πρωτοβουλίες της επάρατης για το Χριστόπουλο κεντροαριστεράς) κρίνονταν αντισυνταγματικά.
Κλείνω με ό,τι συνήθως προλογίζει ένα βιβλίο. Το «Ρίσκο» συμπυκνώνει τις αρετές της πολιτικής δράσης του συγγραφέα του, όπως την έχουμε γνωρίσει στην Ελληνική `Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, στην εκλογική μάχη του Γιώργου Καμίνη και στην κίνηση για την Υπεράσπιση της Κοινωνίας και της Δημοκρατίας. Είναι μια δράση που ξέρει να ενώνει και όχι να συγκολλά, να βρίσκει τους κοινούς τόπους αλλά και να στρατεύει στην κοινή προσπάθεια, να μετουσιώνει τις ιδέες σε υλοποιήσιμους στόχους και να μην περιφρονεί τις μικρές νίκες γιατί τις εντάσσει σε συνολικό σχέδιο. Με άλλα λόγια, το βιβλίο θα δικαιωθεί στην πολιτική πράξη, δηλαδή στο next της ανάγνωσης level του πολιτικού παιγνίου. Ας ελπίσουμε εκεί να έχουμε και τα τυχερά μας.
http://www.metarithmisi.gr/el/readText.asp?textID=27267&sw=1366