«Τα έθνη έχουν την κυβέρνηση που τους αξίζει». Εμείς; Του Δ. Χριστόπουλου
http://tvxs.gr/news/
Φωτογραφία: Παναγιώτης Τζάμαρος/ FosPhotos
Η πατρότητα της διατύπωσης του τίτλου έχει αποτελέσει αντικείμενο έριδας: κάποιοι την αποδίδουν στο Τοκβίλ, άλλοι στον Μαρξ και άλλοι στον Τσώρτσιλ. Η αλήθεια ωστόσο είναι πως αυτή η πρόταση ανήκει στον συντηρητικό Γάλλο φιλόσοφο και διπλωμάτη Joseph De Maistre ο οποίος ανέλαβε εργολαβικά την υπεράσπιση των ιεραρχικών κοινωνιών και της μοναρχίας μετά τη Γαλλική Επανάσταση του 1789.Ο Ντε Μεστρ λοιπόν στον λυσσαλέο του αγώνα εναντίον των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προέταξε πως δεν υπάρχει «άνθρωπος» αλλά μόνον «άνθρωποι» ριζωμένοι στις κοινότητές τους και υποταγμένοι στην Θεία Πρόνοια. Επομένως, τα περίφημα «droits de l’homme» δεν είναι παρά μια γερή οφθαλμαπάτη των επαναστατών, υπεύθυνη για την αταξία και την ακυβερνησία των πρώιμων μετεπαναστατικών χρόνων. Έτσι λοιπόν, απέναντι στη μεταφυσική των δικαιωμάτων ο Ντε Μεστρ προτάσσει την φυσική τάξη των κοινωνιών που βασίζεται στις ιδιαιτερότητες των πολιτικών κοινοτήτων υποταγμένων στη θεία βούληση και όχι στη μεταφυσική οικουμενικότητα της Διακήρυξης του 1789.
Γιατί όμως τα γράφω αυτά, μέρες που είναι; Μα διότι νομίζω ότι το κυνικό αυτό απόφθεγμα είναι πιο επίκαιρο παρά ποτέ μετά από αυτόν τον ανασχηματισμό της ελληνικής κυβέρνησης στον πρώτο καύσωνα του 2013. Επειδή η εικόνα είναι τέτοια που δεν χρειάζεται σχόλια, ούτε λεζάντες, και επειδή είμαι βέβαιος πως ακόμη και η πιο σκληρή συμπολίτευση έχει αρχίσει πλέον να απορεί ανοιχτά για τα όρια της πολιτικής βιωσιμότητας και να αμφιβάλλει για τα στοιχειώδη της νόησης, το ερώτημα που τίθεται είναι πλέον απλό: αυτήν την κυβέρνηση αξίζουμε ως λαός;
Διότι αν όντως τα έθνη έχουν την κυβέρνηση που τους αξίζει – που την έχουν δηλαδή – τότε η απάντηση στο προηγούμενο ερώτημα είναι εφιαλτική: ναι, μας αξίζει αυτή η κυβέρνηση. Η Ελλάδα στην πιο δύσκολη στιγμή των τελευταίων δύο γενεών της, έχει πρωθυπουργό τον ιδρυτή της ΠολΑν, υπουργό υγείας τη στιγμή της κατάρρευσης όλων των υγειονομικών θεσμών τον κύριο Άδωνι - ο έτερος του βασιλοχουντισμού προτίμησε να σνομπάρει - και φυσικά ο κατάλογος άσχετων και επικίνδυνων μόλις αρχίζει. Δημοκρατία εξάλλου έχουμε. Όχι σοβαρής ποιότητας είναι αλήθεια, αλλά δημοκρατία. Έλλειμμα δημοκρατικής νομιμοποίησης δεν υπάρχει. Την κυβέρνηση δεν μας την φόρεσαν, όσο και να μας ενοχλεί. Και αυτό είναι το όνειδος. Σκεφτείτε να μας έλεγαν δέκα χρόνια πίσω τη σύνθεση της κυβέρνησης αυτής για τη συγκυρία τούτη. Ως αστείο, κι αν θα το παίρναμε… Η ιστορία όμως δεν χωρατεύει και δε μας χαρίζεται.
Ο Ντε Μεστρ λοιπόν δίκιο είχε. Φυσικά, οι λαοί έχουν τις κυβερνήσεις που τους αξίζουν. Ο τιμωρητικός τόνος αυτής της διατύπωσης προέρχεται από έναν πολέμιο της δημοκρατίας και της πολιτικής νεωτερικότητας. Προσοχή όμως: αυτό δεν την κάνει να στερείται εγκυρότητας. Τουναντίον μάλιστα. Εξάλλου, για τον λόγο αυτό, ο Ντε Μεστρ και οι συν αυτώ στάθηκαν μέχρι τέλους φανατικοί πολέμιοι της δημοκρατίας και ορκισμένοι φιλομοναρχικοί. Διότι στη μοναρχία, υφίσταται μια ελπίδα, μια πιθανότητα, να μην έχεις τον ηγέτη που σου αξίζει. Στη δημοκρατία όμως, τέτοια ελπίδα δεν υπάρχει. Εξάλλου, πίσω από την πρόταση αυτή κρύβεται η χαιρεκακία για την αποτυχία της δημοκρατίας που βλέπουμε να απλώνεται σε ένα υπολογίσιμο τμήμα του ελληνικού λαού δίνοντας τροφή για σκέψη σε λύσεις πραγματικής εκτροπής μέσα στην οδύνη. Όσο απαξιώνεται η δημοκρατία τόσο πιο εύκολος αντίπαλος είναι. Και η μεγαλύτερη ζημιά που προκαλεί η παρούσα κυβέρνηση δεν είναι η αδυναμία της στην καθημερινότητα, αλλά η δύναμή της στον μακρόπνοο ευτελισμό της δημοκρατικής αρχής.
«Ούτε στον εχθρό σου, τέτοια κυβέρνηση», έλεγαν κάποιοι γνωστοί χθες, μετά την ανακοίνωση της νέας σύνθεσης, σε ένα νεοφιλελεύθερο ευρωπαίο διπλωμάτη που περνά τα τρία τελευταία του χρόνια υπερασπιζόμενος τα Μνημόνια. Αυτός κοιτούσε αμήχανα. Αδιάγνωστα… Μήπως όμως τελικά «μόνον στον εχθρό σου τέτοια κυβέρνηση»; Διότι μετά από μερικά τέτοια, παραδίδεσαι, παθαίνεις την ανοσία αυτών που καρτερικά περιμένουν το τελικό χτύπημα. Αυτό φαίνεται να έχει πάθει ο κόσμος εδώ. Τι άλλο κακό να σε βρει σε καιρό ειρήνης; Ίσως αυτή και να είναι η επιτυχία της κυβέρνησης Σαμαρά. Ότι μας έχει αφοπλίσει διαρκώς προετοιμάζοντας μας για τα χειρότερα που έπονται. Διότι δε νομίζω να υπάρχει εχέφρων άνθρωπος πλέον στη χώρα τούτη, όσο αντι-ΣΥΡΙΖΑ και να είναι – που να περιμένει κάτι καλύτερο από αυτήν την κυβέρνηση.
Επείγει λοιπόν να φωνάξουμε και να διεκδικήσουμε πως δεν αξίζουμε ως λαός τέτοια κυβέρνηση. Να τελειώνουμε με αυτόν τον γκροτέσκο εφιάλτη στη πιο δύσκολη στιγμή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Αλλιώς, ποιος να ξέρει. Μπορεί όντως να την αξίζουμε...